SỰ HIỆP THÔNG GIỮA CÁC THÁNH
1. Sự hiệp thông trong ân sủng. Kho báu của Hội Thánh.
Thánh Phaolô nhắc đến trong tác phẩm của ngài biến cố căn bản của cuộc đời mình, như chúng ta đọc thấy trong Bài đọc 1 thánh lễ hôm nay. Sự kiện ấy mãi mãi in đậm trong tâm trí ngài. “Vậy đang khi ông đi đường và đến gần Đamát, thì bỗng nhiên có một luồng ánh sáng từ trời chiếu xuống bao phủ lấy ông. Ông ngã xuống đất và nghe có tiếng nói với ông: Saun, Saun, tại sao ngươi bắt bớ Ta? Ông nói: Thưa Ngài, Ngài là ai? Người đáp: Ta là Giêsu mà ngươi đang bắt bớ”. Trong lần mạc khải đầu tiên này, Đức Giêsu cho thấy có một mối liên kết mật thiết và riêng tư giữa Ngài với những người môn đệ mà ông Phaolô đang lùng bắt.
Sau này, một trong số những chủ đề giáo lý trọng tâm của Phaolô là sự hiệp nhất sâu xa giữa các Kitô hữu, nhờ liên kết với Đầu là Đức Kitô. “Nếu một bộ phận nào đau, thì mọi bộ phận cùng đau. Nếu một bộ phận nào được vẻ vang, thì mọi bộ phận cũng vui chung”. Niềm tin không lay chuyển vào sự liên kết giữa các Kitô hữu với nhau đã thôi thúc thánh Tông đồ yêu cầu các Kitô hữu đầu tiên ở Rôma hãy cầu nguyện để ngài thoát khỏi tay những người không tin mà ngài sẽ gặp ở miền Giuđê. Ngài luôn luôn cảm thấy rất gắn bó với anh em mình trong đức tin, những người mà trong các thư ngài luôn luôn gọi là “các thánh”: “Chúng tôi, Phaolô và Timôthê, là những tôi tớ của Đức Kitô Giêsu, kính gởi mọi người trong dân thánh kết hợp với Đức Kitô Giêsu ở Philípphê, cùng kính gởi các vị giám quản và trợ tá”. Ngay từ buổi sơ khai của Hội Thánh, các Kitô hữu đã tuyên xưng trong kinh tin Kính các Tông đồ một trong những chân lý chính yếu: “Tôi tin các thánh thông công”. Nó bao hàm một sự hiệp thông trong các phẩm chất linh thiêng, trong những của cải thiêng liêng mà mọi người đều có thể hưởng nhờ. Đó không phải là sự thông chia các lợi lộc trần gian, vật chất, văn hóa hay nghệ thuật, nhưng là sự thông chia những của cải không thể hư hoại, qua đó chúng ta có thể dành cho nhau sự giúp đỡ vô giá. Hôm nay qua công việc, lời cầu nguyện, niềm vui và những khó khăn dâng cho Chúa, chúng ta có thể làm lợi vô cùng cho những người ở rất xa, cho toàn thể Hội Thánh.
Hãy sống mầu nhiệm các thánh thông công một cách đặc biệt, và trong những lúc chiến đấu nội tâm mỗi người trong các bạn sẽ cảm nhận được niềm vui và sức mạnh vì biết mình không đơn độc. Ý thức được sức tàn phá mà không sai lầm của giáo phái Tin Lành gây ra cho Hội Thánh, thánh Têrêxa cũng chỉ ra sự nâng đỡ mà chúng ta có thể làm cho nhau: Ai trong chúng ta muốn phục vụ Chúa. Hãy kề vai sát cánh bên nhau để cùng giúp nhau thăng tiến. Điểm giáo lý này luôn luôn được thực hành trong suốt lịch sử Hội Thánh.
Sự hiệp thông giữa các thánh có ý nghĩa gì đối với chúng ta? Nó có nghĩa là tất cả chúng ta, những người được hiệp nhất trong Đức Kitô – các thánh trên Thiên đàng, các linh hồn trong Luyện ngục, và chúng ta trên dương thế – phải lưu tâm đến nhu cầu của nhau… Các thánh “phải yêu mến những linh hồn Thiên Chúa yêu mến. Tình yêu mà các thánh trên Thiên dàng dành cho các linh hồn trong Luyện ngục và các linh hồn trên dương gian không phải là một tình yêu thụ động. Chúng ta có thể gọi đó là một tình yêu “khao khát”, tích cực. Các thánh khát khao giúp đỡ mọi linh hồn. Và nếu lời cầu nguyện của một người lành trên dương thế có sức mạnh trước mặt Chúa, thì không thể nào đo lường được sức mạnh của lời cầu nguyện của các thánh dành cho chúng ta. Các ngài là những anh hùng của Thiên Chúa, những người bạn thắm thiết và thân cận của Ngài.
2. Sẵn sàng cho mọi Kitô hữu.
“Hữu xạ tự nhiên hương”. Sự hiệp thông giữa các thánh vươn tới ngay cả những Kitô hữu bất hạnh nhất: cho dù cảm thấy trơ trọi thế nào họ cũng biết mình không bao giờ đơn độc; toàn thể Hội thánh ở bên cạnh họ để đưa họ về với Thiên Chúa là Đấng đã tạo dựng nên họ. Sự hiệp thông giữa các thánh là một sự kiện vượt trên thời gian. Mỗi một hành vi chúng ta làm vì lòng mến đều có ảnh hưởng vô tận. Trong ngày Chung thẩm, chúng ta sẽ cảm nhận được những âm hưởng khôn lường mà những lời nói và việc làm của một vị thánh và của chúng ta tác động trong lịch sử thế giới. Tất cả chúng ta đều cần có nhau. Tất cả chúng ta đều có thể giúp ích cho nhau. Thật vậy, chúng ta luôn luôn thông chia công ích thiêng liêng cho toàn thể Hội thánh. Ngay lúc này, một người nào đó đang cầu nguyện cho chúng ta, và linh hồn chúng ta đang sống nhờ những đau khổ, hoạt động hay lời cầu nguyện của những người mà chúng ta thậm chí không hề biết họ là ai. Một ngày kia, trước mặt Chúa, vào giờ phút phán xét riêng, chúng ta sẽ nhìn thấy nhiều lần những đóng góp to lớn này đã gìn giữ chúng ta khỏi bị chìm đắm thế nào, và những lần khác chúng giúp chúng ta xích lại gần Chúa hơn.
Nếu chúng ta trung thành, chúng ta cũng sẽ nhìn thấy những hy sinh, hoạt động và những lời cầu nguyện của chúng ta giúp ích cho người khác một cách hiệu quả như thế nào. Có lẽ chúng ta cũng sẽ thấy ở chừng mực nào đó lời cầu nguyện, hãm mình và những việc tốt của chúng ta góp phần vào ơn cứu độ của người khác… Chúng ta dự phần vào sự hiệp thông các ơn ích thiêng liêng này cách riêng qua thánh lễ. Sự liên kết mọi thành phần của Hội Thánh, ngay cả những người ở xa nhất, được hoàn tất mỗi ngày xoay quanh Mình Thánh Chúa, được dâng lên vì Hội Thánh và toàn thể nhân loại. Mọi Kitô hữu, nhờ sự hiệp thông giữa các thánh, đều nhận được ơn ích của mỗi thánh lễ, cho dù chủ tế cử hành trước mặt hằng ngàn dân chúng, hay chỉ với một em giúp lễ mải mê chia trí.
Thánh Grêgôriô Cả diễn tả tính hiệu năng của thánh lễ qua một hình ảnh sinh động và có tính sư phạm như sau. Dường như nhiều người trong các bạn đều biết câu chuyện tôi sắp sửa kể ra đây. Người ta bảo rằng cách đây chưa lâu có một người bị quân địch bắt làm tù binh và đưa đến một miền xa xôi của đất nước. Vì anh ta bị giam hãm ở đó quá lâu và người vợ không thấy anh trở về nên chị ta nghĩ anh đã chết. Vì thế hằng tuần chị xin lễ cầu hồn cho người chồng quá cố của mình. Cứ thế người vợ đã xin lễ rất nhiều lần để cầu xin Chúa tha thứ tội lỗi cho chồng. Một lần kia anh được thoát khỏi xiềng xích. Sau này trở về làng quê anh nói với vợ mình rằng cứ vào một số ngày trong tuần, xiềng xích trói buộc anh tự nhiên lỏng ra. Người vợ nhận ra rằng anh đã được giải thoát vào lúc thánh lễ cầu hồn cho anh được cử hành. Nhiều xiềng xích trói buộc chúng ta bị phá vỡ mỗi ngày nhờ lời cầu nguyện của người khác.
3. Các ân xá.
Sự hiệp thông vô hình của Hội Thánh được thể hiện một cách khả giác qua nhiều cách khác nhau. Sự hiệp thông ấy đặc biệt diễn ra trong giờ phút Hiệp Lễ, trong Hy tế trọng đại duy nhất được dâng lên khắp thế giới. “Bởi vì chỉ có một tấm Bánh, và tất cả chúng ta cùng chia sẻ cùng một Bánh ấy, nên tuy nhiều người, chúng ta cũng chỉ là một thân thể”. Chỉ mới hôm qua thôi tấm bánh còn là một nắm lúa miến, cũng như các tín hữu Công Giáo, nhờ thông hiệp với Chúa Kitô, được liên kết lại thành một thân thể, cho dù xuất phát từ những hoàn cảnh và nơi chốn rất khác biệt nhau. Công đồng Vatican II nói: “Bí tích Thánh Thể cũng biểu thị và thực hiện sự hiệp nhất các tín hữu là những kẻ họp thành một thân thể trong Chúa Kitô” (x. 1Cr 10, 17). Đây là bí tích của đức ái, đòi hỏi sự thông hiệp giữa các anh em với nhau.
Đây cũng là một chân lý đức tin theo đó có sự trao đổi các ơn ích thiêng liêng giữa các tín hữu làm nên Hội thánh khải hoàn trên Thiên đàng, Hội Thánh đau khổ trong Luyện ngục và Hội Thánh chiến đấu trên trần thế. Chúng ta có thể nhận sự giúp đỡ từ các thánh trên thiên đàng (cho dù được tuyên phong hay không), các thiên thần, các linh hồn còn đang được thanh luyện trong Luyện Ngục (và chúng ta có thể giúp họ giảm bớt gánh nặng) và từ các anh chị em của chúng ta vẫn còn lữ hành trên đường về quê hương đích thật.
Khi chúng ta chu toàn nghĩa vụ đạo đức là cầu nguyện và dâng thánh lễ cầu cho các linh hồn trung thành với Chúa cho đến chết, chúng ta phải đặc biệt quan tâm dến những người có liên hệ chặt chẽ hơn với chúng ta trên đương thế: ông bà, cha mẹ, anh chị em, bạn bè đồng nghiệp và thân bằng quyến thuộc. Họ trông chờ vào lời cầu nguyện của chúng ta. Thánh lễ cũng là lời cầu xin tốt đẹp và giá trị nhất mà chúng ta có thể dâng lên cho những người trung tín đã lìa trần.
Giáo lý về các ân xá dựa trên tín điều các thánh thông công này. Qua các ân xá, Hội Thánh ban phát các ân sủng do Chúa Kitô, Đức Maria và các thánh lập được; trong một số hoàn cảnh nào đó, Hội Thánh sử dụng các ơn này để đền bù lại những hình phạt do tội lỗi gây ra, và cũng đền thay cho các linh hồn trong Luyện ngục.
Điểm giáo lý này khích lệ chúng ta rất nhiều trong việc trung thành chu toàn các bổn phận, nhờ đó có thể dâng mọi việc làm và lời cầu nguyện lên Thiên Chúa, vì biết rằng mọi hoạt động, bệnh tật, đau đớn, khó khăn và lời nguyện của chúng ta đều giúp ích rất nhiều cho người khác. Không một việc nào được làm với ý hướng ngay chính bị uổng phí hay mất đi. Nếu chúng ta thực hành thực tại đức tin này trong cuộc sống, cuộc đời chúng ta sẽ sản sinh hiệu quả nhiều hơn.
Đây là một ý tưởng giúp các bạn trong những giờ phút khó khăn ngặt nghèo: “Càng gia tăng lòng trung thành nơi mình, tôi càng có khả năng đóng góp vào sự phát triển nhân đức trung thành của người khác”. Thật tốt biết bao khi cảm nhận mình được nâng đỡ bởi người khác. Nếu chúng ta nhắc nhở mình rằng ngay lúc này có một người nào đó đang cầu bầu cho chúng ta, và một người khác đang mong chờ lời cầu nguyện của chúng ta để có thể vượt qua một hoàn cảnh khó khăn hay giúp người ấy quyết định chọn đứng về phía Chúa, lúc đó chúng ta sẽ có đủ hứng khởi để thực hành đức tin một cách sâu sắc hơn.
(Trích trong ‘Đối thoại với Thiên Chúa’ – Fernandez)
