PHƯƠNG THẾ TỰ NHIÊN VÀ PHƯƠNG THẾ SIÊU NHIÊN
1. Tận tâm tận tụy ngay cả trong những việc nhỏ.
Bài Tin mừng hôm nay cho biết Đức Giêsu cùng với các môn đệ lui vào một nơi thanh vắng “bên kia Biển hồ Galilê, cũng gọi là Biển hồ Tibêria”. Thế nhưng, theo như Tin Mừng ghi chép, ngay khi thấy thế nhiều đoàn Người liền đi theo các ngài. Chúa đón nhận những kẻ tìm kiếm Ngài: “Đức Giêsu tiếp đón họ, nói với họ về Nước Thiên Chúa và chữa lành những ai cần được chữa”. Đức Giêsu tỏ lòng thương cảm đối với những người đau khổ và quê mùa dốt nát.
“Ngày đã bắt đầu tàn”, Chúa đã dành nhiều thời gian để mạc khải các mầu nhiệm Nước Trời và xoa dịu trấn an dân chúng. Vì thấy trời tối và vì đây là nơi hoang vắng, nên các Tông đồ muốn lưu ý Thầy: “Xin Thầy cho đám đông về, để họ vào các làng mạc nông trại quanh đây tìm chỗ trọ và kiếm thức ăn, vì nơi chúng ta đang ở đây là nơi hoang vắng”.
Câu hỏi của Chúa làm các ông hết sức ngạc nhiên: “Ta mua đâu ra bánh cho họ ăn đây? Ông Philípphê đáp: Thưa, có mua đến hai trăm quan tiền bánh cũng chẳng đủ cho mỗi người một chút”. Tuy nhiên các Tông đỗ vẫn cố gắng làm những gì có thể: các ông tìm được năm ổ bánh và hai con cá. Các ông không xoay xở đâu ra được phương tiện nào khác, trong khi lúc đó có tới năm ngàn người đàn ông (không kể phụ nữ và trẻ em) – quá đông so với những gì các ông đang có trong tay.
Đôi khi Đức Giêsu cũng làm cho chúng ta phải thấy những khó khăn đang gặp phải là quá lớn, đến nỗi chúng ta hầu như hoặc tuyệt nhiên không thể làm được gì để đối phó với tình huống trước mắt. Ngài đòi hỏi chúng ta đừng quá dựa cậy vào tiềm lực vật chất, bởi vì chúng có thể chỉ khiến chúng ta bi quan tuyệt vọng, nhưng thay vào đó chúng ta nên tin tưởng vào các phương thế siêu nhiên. Ngài yêu cầu chúng ta phải trông cậy vào Ngài và quyền năng của Ngài.
Chúa muốn chúng ta không nên suy nghĩ rằng chỉ nhờ nỗ lực từ phía con người mà có thể tìm ra giải pháp; Ngài cũng muốn chúng ta không được bi quan yếm thế, biến hy vọng thành một thứ biếng nhác.
Đức Giêsu vận dụng mọi cái đang có: một vài ổ bánh và mấy con cá; đó là tất cả những gì các Tông đồ thu thập được Ngài làm nốt phần còn lại. Nhưng Chúa không muốn làm mà không có sự đóng góp từ phía con người, dù là rất ít ỏi. Đó là cách Chúa hoạt động trong cuộc đời chúng ta: Ngài không muốn chúng ta khoanh tay đứng nhìn khi các phương tiện sẵn có không đủ hiệu năng hay thiếu thốn. Chúa đòi hỏi chúng ta phải có lòng tin, vâng phục, mạnh dạn và luôn luôn làm hết sức mình; không bỏ phí bất cứ phương thế tự nhiên nào, đồng thời tin cậy vào Ngài, ý thức rằng khả năng của chúng ta luôn luôn hạn chế. Đừng đợi cho đến khi có mọi phương tiện trong tay, đừng đợi cho đến khi mọi khó khăn biến mất. Chúa biết điều đó; Ngài chúc phúc cho những nỗ lực của chúng ta và Ngài làm cho chúng sinh hoa kết quả.
2. Lạc quan siêu nhiên: cậy dựa vào Chúa và quyền năng của Ngài.
Khi Chúa Giêsu sai các môn đệ thực hiện sứ mạng lần đầu tiên, Ngài bảo các ông: “Đừng kiếm vàng bạc hay tiền giắt lưng. Đi đường, đừng mang bao bị, đừng mặc hai áo, đừng đi dép hay cầm gậy. Vì thợ thì đáng được nuôi ăn”. Ngài thúc giục các ông lên đường đừng mau mắn thực hiện công việc. Và để ngay từ đầu các ông có thể tin tưởng vào các phương thế siêu nhiên, Ngài tước bỏ mọi sự nâng đỡ tự nhiên khỏi các ông.
Các Tông đồ đã lên đường như thế đó – với hai bàn tay trắng – để mọi người có thể thấy rằng việc chữa bệnh, sự hoán cải, các phép lạ mà các ông thực hiện không phải do tự sức các ông; khả năng và tư chất của các ông không đủ để bảo đảm rằng dân chúng sẽ sẵn sàng đón nhận Nước trời. Các ông không được bận tâm lo lắng về sự thiếu thốn của cải vật chất; Thiên Chúa sẽ cung cấp đủ mức cần thiết.
Có những việc lớn lao đã đạt được ngay cả khi thiếu thốn các phương tiện tự nhiên thiết yếu nhất! Đó là cách các thánh đã làm! Các ngài biết rất rõ ràng “Chúa Kitô, đấng được Chúa Cha sai đến, là nguồn mạch nguyên ủy của mọi việc tông đồ trong Hội Thánh”. Khi một người Kitô hữu nhận ra điều Chúa muốn, người ấy chỉ dừng lại đủ để tìm hiểu các phương tiện có sẵn. Trong các nhiệm vụ tông đồ, đúng là bạn phải xét xem thế gian có thể cung cấp cho bạn những phương tiện nào (2 + 2 = 4), nhưng đừng bao giờ quên rằng may mắn thay phép tính của bạn phải bao hàm một thuật ngữ khác nữa: Thiên Chúa + 2 + 2…
Chúng ta có thể rút ra bài học tương tự từ Bài đọc 1 trong thánh lễ hôm nay, trong đó chứa đựng câu nói của ông Gamalien, bậc thầy của thánh Phaolô, trước Thượng hội đồng Do thái, khi ông khuyên họ nên làm gì với các tông đồ. Sau khi nhắc lại các phong trào mang tính nhân loại thuần túy, như cuộc nổi loạn của Thêuđa và Giuđa người Galilê, đã tan ra sau cái chết của những kẻ khởi xướng, ông nói tiếp: “Vậy giờ đây, tôi xin nói với quý vị: hãy để mặc những người này. Cứ cho họ về, vì nếu ý định hay công việc này là do người phàm, tất sẽ bị phá hủy, còn nếu quả thật là do Thiên Chúa, thì quý vị không thể nào phá hủy được; không khéo quý vị lại thành những kẻ chống Thiên Chúa”. Sự an toàn và lạc quan khi chúng ta làm việc cho Chúa dựa trên sự thật này là Thiên Chúa không bỏ rơi chúng ta: “Có Thiên Chúa bênh đỡ chúng ta, ai còn chống lại được chúng ta?”
Cậy dựa vào Chúa trước hết luôn luôn là biểu hiện của lòng khiêm tốn. Các Tông đồ đã học thuộc bài học này và đem ra thực hành trong công cuộc phúc âm hóa sau khi Chúa sống lại. “Vậy Apôlô là gì? Phaolô là gì? Đó là những tôi tớ đã giúp cho anh em có đức tin, mỗi người đã làm theo khả năng Chúa ban. Tôi trồng, Apôlô tưới nhưng Thiên Chúa mới làm cho lớn lên”.
Tuy nhiên, Chúa cũng đòi hỏi chúng ta phải sử dụng mọi phương thế nhân loại có trong tầm lay, như thể tất cả sự thành công đều tùy thuộc vào chúng.
3. Hoa trái của việc tông đồ tùy thuộc vào sự phối hợp giữa các phương thế tự nhiên và các phương thế siêu nhiên. Chúng ta là các dụng cụ Chúa dùng để làm các việc vượt quá khả năng chúng ta.
Khi sai các Tông đồ thi hành sứ mạng lần đầu tiên, Chúa nói rõ ràng với các ông: “Đừng kiếm vàng bạc hay tiền giắt lưng. Đi đường, đừng mang bao bị…”. Lần đó các ông hiểu rằng chính Đức Giêsu là Đấng mang lại hiệu quả: việc chữa bệnh, kêu gọi sám hối, các phép lạ được thực hiện không phải nhờ năng lực riêng của các ông, nhưng nhờ quyền năng Thiên Chúa nơi Thầy mình.
Trước chuyến đi cuối cùng lên Giêrusalem, Đức Giêsu bổ sung bài học trong chuyến đi đầu tiên ấy. Ngài hỏi các ông: “Khi Thầy sai anh em ra đi, không túi tiền, không bao bị, không giày dép, anh em có thiếu thốn gì không?”. Các ông đáp: “Thưa không”. Người bảo các ông: “Nhưng bây giờ, ai có túi tiền thì hãy mang theo, ai có bao bị cũng vậy; còn ai chưa có gươm thì bán áo đi mà mua”. Mặc dù các phương tiện siêu nhiên giữ vị thế ưu tiên trong mọi hoạt động tông đồ, nhưng Chúa vẫn muốn chúng ta sử dụng mọi khả năng tự nhiên có được. Ân sủng không thay thế cho tự nhiên và chúng ta không thể cầu xin Chúa sự trợ giúp khác thường, bởi vì Thiên Chúa đã trao vào tay con người những công cụ cần thiết. Người nào không cố gắng làm mọi sự bằng sức mình, và trông chờ sự giúp đỡ từ phía Thiên Chúa trong mọi việc, sẽ là người thách thức Thiên Chúa, và ân sủng Chúa sẽ chấm dứt hoạt động.
Vì thế việc nuôi đường và phát triển các nhân đức tự nhiên, hỗ trợ cho các nhân đức siêu nhiên, là một phương thế quan trọng và cần thiết để thực hiện tham vọng đưa người khác xích lại gần Thiên Chúa hơn. Làm sao chúng ta có thể trình bày lối sống Kitô giáo cho người khác một cách hấp dẫn nếu chúng ta không tỏ ra là người bạn vui tươi chăm chỉ, chân thành và tốt bụng của họ? Có một số người khi nói về Thiên Chúa hay nói về việc tông đồ cứ phải mở miệng xin lỗi. Có lẽ vì họ không khám phá ra giá trị của các nhân đức tự nhiên, đàng khác họ hết sức lệch lạc về mặt tinh thần, và cũng rất hèn nhát.
Trong khi làm việc tông đồ, chúng ta cũng phải vận dụng các phương tiện vật chất, tự bản chất chúng tà tốt, bởi vì chúng được Thiên Chúa tạo dựng để phục vụ con Người. Thánh Phaolô bảo chúng ta: “Dù là Phaolô, hay Apôlô, hay Kêpha, dù cả thế gian này sự sống, sự chết, hiện tại hay tương lai, tất cả đều thuộc về anh em, mà anh em thuộc về Đức Kitô, và Đức Kitô lại thuộc về Thiên Chúa”. Đồng thời chúng ta phải luôn luôn ghi nhớ rằng mình đang theo đuổi một mục tiêu hoàn toàn vượt xa các phương tiện này: đó là đưa nhân loại về với Đức Kitô, hoán cải và bắt đầu một cuộc đời mới.
Đó là lý do vì sao chúng ta sẽ không đợi đến lúc có mọi phương tiện trong tầm tay (có lẽ điều này sẽ không bao giờ xảy ra). Hãy khởi sự bằng cách vận dụng hiệu quả những gì đang có. Chúa sẽ chúc phúc cho chúng ta, nhất là khi Ngài thấy chúng ta tin tưởng, phó thác vào Ngài và hăng say nỗ lực đạt tới mọi phương thế cần thiết. Nếu Thiên Chúa muốn, Ngài có thể không cần đến các phương tiện này, tuy nhiên Ngài trông chờ chúng ta quyết tâm sử dụng chúng để phụng sự Ngài.
Bạn thấy không? Với Ngài bạn có thể làm được việc đó. Vậy thì tại sao bạn còn kinh ngạc? Hãy xác tín rằng: nếu bạn thật sự tin cậy nơi Chúa, thì mọi việc đều dễ dàng giải quyết. Và hơn thế nữa, bạn sẽ luôn luôn vươn xa hơn mức có thể tưởng tượng được.
(Trích trong ‘Đối thoại với Thiên Chúa’ – Fernandez)
